کابل افشان

کابل افشان چیست؟

کابل افشان کابلی است که از کنار هم قرار گرفتن چند سیم افشان در کنار هم تشکیل می‌شود. این نوع کابل انعطاف‌پذیری بالایی دارد؛ از این رو به آن کابل نرم نیز می‌گویند. کابل افشان را می‌توان بسته به شرایط سیم‌کشی خم کرد و خم‌شدن این کابل هیچ‌گونه تأثیری در روند عملکرد آن ندارد. البته باید توجه داشت که میزان خمش این کابل به عوامل مختلفی از جمله تعداد و نوع سیم، مواد سازنده عایق و روکش و… بستگی دارد. افزایش تعداد سیم‌های داخل ساختار کابل باعث افزایش قطر آن می‌شود و هر چه کابل قطورتر شود، ویژگی انعطاف‌پذیری و خمش آن به نسبت دیگر انواع کابل افشان با قطر کم، کاهش می‌یابد.

ساختار کابل افشان چگونه است؟ 

کابل افشان به گونه‌ای ساخته می‌شود که از سه بخش اصلی تشکیل شده است: دو یا چند سیم تک‌رشته افشان از جنس مس با کلاس 5، یک لایه عایق پی وی سی از نوع D، و یک لایه روکش پی وی سی ST5 با رنگبندی‌های متنوع. استانداردهای مهمی که در ساخت این کابل‌ها باید رعایت شوند شامل استاندارد داخلی ISIR 3084 و استاندارد بین‌المللی IEC 60228 برای تولید کابل و سیم‌های افشان در گروه‌های 5 و 6 است. برای کابل‌هایی که دارای ولتاژ بین 300 تا 500 ولت و سطح مقطع 0.5، 0.75 و 1 میلی‌مترمربع هستند، باید استانداردهای داخلی ISIR 607 06 و استانداردهای بین‌المللی IEC 06 60227 رعایت شود. همچنین، برای کابل‌هایی که ولتاژ آن‌ها در بازه 450 تا 750 ولت و سطح مقطع آن‌ها بیش از 1 میلی‌مترمربع است، رعایت استانداردهای ISIR 607 02 و IEC 06 60227 الزامی است.

انواع کابل‌های افشان را معرفی کنید؟

کابل‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و ویژگی‌های خاص خود، در بسیاری از پروژه‌های الکتریکی، صنعتی و ساختمانی استفاده می‌شوند. این کابل‌ها بر اساس ساختار، کاربرد و میزان تحمل ولتاژ به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه، انواع کابل‌های افشان را معرفی می‌کنیم.

کابل افشان شیلددار

کابل‌های افشان شیلددار نوعی کابل هستند که علاوه بر عایق و روکش معمولی، به‌طور ویژه از یک لایه محافظ (شیلد) نیز برخوردارند. این شیلد معمولاً از فلزاتی مانند مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود و وظیفه‌ی اصلی آن حفاظت بیشتر از کابل در برابر تداخلات الکترومغناطیسی و جلوگیری از نشت سیگنال‌هاست. در واقع، این نوع کابل‌ها، که به‌عنوان کابل‌های شیلددار نیز شناخته می‌شوند، برای کاربردهایی طراحی شده‌اند که نیاز به ایمنی بیشتر و کاهش نویز الکتریکی دارند.

این کابل‌ها با ویژگی‌های برجسته‌ای همچون حفاظت در برابر نویز، انعطاف‌پذیری بالا، و مقاومت در برابر آسیب‌های مکانیکی، به‌ویژه در صنایع مخابراتی، خطوط تلفن، سیستم‌های هوافضا و اتوماسیون صنعتی کاربرد دارند. اگرچه هزینه بالاتر و کاهش انعطاف‌پذیری نسبت به کابل‌های معمولی از محدودیت‌های این کابل‌ها به شمار می‌روند، اما در محیط‌هایی که ایمنی و کیفیت سیگنال‌ها اهمیت بالایی دارند، استفاده از آن‌ها ضروری است.

کابل افشان دریایی

کابل‌های افشان دریایی به‌طور ویژه برای کاربردهایی طراحی می‌شوند که نیاز به مقاومت بالا در برابر شرایط سخت محیط‌های دریایی دارند. این کابل‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که قادر به انتقال الکتریسیته در زیر آب و در معرض شرایط مختلف محیطی مانند فشار آب، برخورد با اجسام زیر آب، و تماس با مواد شیمیایی دریا هستند.

به‌طور کلی، کابل‌های افشان دریایی به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود، در کاربری‌های خاصی همچون برق‌رسانی به جزایر، نصب تجهیزات الکتریکی زیر آب، و اتصال سیستم‌های برقی میان جزایر یا در سکوهای نفتی و دکل‌های فراساحلی استفاده می‌شوند.  این کابل‌ها در صنایع مختلفی از جمله برق‌رسانی به جزایر، تجهیزات نورپردازی زیر آب، اتصال سیستم‌های برقی میان جزایر، و سکوهای نفتی کاربرد دارند. باوجود هزینه‌های بالا و چالش‌های نصب، این کابل‌ها به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود در بسیاری از پروژه‌های دریایی ضروری هستند.

کابل افشان نسوز

کابل افشان نسوز یکی از انواع کابل‌های افشان است که به‌ویژه برای استفاده در محیط‌های با دمای بالا و شرایط دشوار طراحی شده است. این کابل‌ها به‌دلیل پوشش خاص و مواد استفاده‌شده در ساختارشان، قادر به مقاومت در برابر حرارت‌های شدید، آتش‌سوزی، خوردگی و حتی تغییرات شدید آب‌وهوایی هستند.کابل‌های افشان نسوز دارای روکشی هستند که می‌تواند در دماهای بسیار بالا مقاومت کند.

این روکش معمولاً از مواد خاصی مانند سیلیکون، پلیمرهای مقاوم به حرارت یا دیگر ترکیبات مقاوم به آتش ساخته می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که کابل بتواند در شرایطی با دمای بالاتر از حد معمول عملکرد خود را حفظ کند، بدون اینکه آسیب ببیند یا ویژگی‌های الکتریکی‌اش تغییر کند. کابل‌های افشان نسوز در صنایع هوافضا، صنایع جوشکاری در صنعت پتروشیمی و دیگر صنایع شیمیایی استفاده می‌شوند. 

کابل افشان نرم 

کابل افشان نرم یکی دیگر از انواع کابل‌های افشان است که به دلیل ساختار خاص خود به نام کابل انعطاف‌پذیر نیز شناخته می‌شود. این کابل‌ها از چندین رشته سیم که به‌طور جداگانه و با عایق‌بندی مخصوص قرار گرفته‌اند، ساخته می‌شوند که همین ویژگی باعث می‌شود تا این کابل‌ها انعطاف‌پذیری بسیار بالایی داشته باشند. در این نوع کابل‌ها، هادی اصلی معمولاً از فلز مس ساخته می‌شود نه آلومینیوم، که این انتخاب به دلیل ویژگی‌های فیزیکی مس است که در مقایسه با آلومینیوم انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.

یکی از ویژگی‌های مثبت کابل‌های افشان نرم این است که به‌دلیل انعطاف‌پذیری بالای آن‌ها، می‌توانند در محیط‌های پیچیده یا در فضاهایی که فضای محدودی دارند، به راحتی نصب شوند. این نوع کابل‌ها معمولاً در کاربردهایی مثل اتصالات الکتریکی متحرک، دستگاه‌های پزشکی، ماشین‌آلات صنعتی و خطوط تولید که نیاز به حرکت و انعطاف دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

همچنین باید اشاره کرد که کابل‌های افشان نرم در مقایسه با کابل‌های سخت‌تر و غیر انعطاف‌پذیر، در برابر ترک خوردن یا آسیب‌های فیزیکی مقاومت بیشتری دارند. 

کابل افشان قدرت 

کابل افشان قدرت یکی از انواع کابل‌های افشان است که به‌ویژه برای انتقال انرژی در کاربردهای صنعتی و خانگی استفاده می‌شود. این کابل‌ها از ویژگی‌های خاصی برخوردارند که آن‌ها را برای مصارف مختلف مناسب می‌سازد. یکی از ویژگی‌های بارز این کابل‌ها استفاده از مس آنیل شده به عنوان هادی است. مس آنیل شده به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه خود مانند رسانایی بالا و انعطاف‌پذیری مطلوب، به عنوان هادی در کابل‌های قدرت انتخاب می‌شود.

عایق کابل‌های افشان قدرت معمولاً از PVC/A (پلی‌وینیل کلراید) ساخته می‌شود که به‌عنوان روکش این کابل‌ها به کار می‌رود. این نوع عایق به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت، رطوبت، و مواد شیمیایی مختلف، به عنوان بهترین گزینه برای کابل‌های قدرت در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، PVC/A ویژگی‌های ضدآتش و مقاومت در برابر سایش را نیز به کابل می‌بخشد که موجب طول عمر بیشتر و ایمنی بالاتر در استفاده‌های طولانی‌مدت می‌شود.

کابل افشان آلومینیومی

کابل افشان آلومینیومی نوعی کابل است که به جای هادی مسی از هادی آلومینیومی استفاده می‌کند. این تغییر به دلیل هزینه بالای مس و قیمت پایین‌تر آلومینیوم صورت می‌گیرد. آلومینیوم به‌عنوان فلزی سبک‌تر و ارزان‌تر نسبت به مس، برای تولید کابل‌ها به‌صرفه‌تر است. یکی از ویژگی‌های بارز این کابل‌ها وزن سبک‌تر آن‌ها نسبت به کابل‌های مسی است که در پروژه‌هایی که نیاز به کاهش وزن سیستم‌های انتقال انرژی دارند، بسیار مفید است. همچنین، کابل‌های افشان آلومینیومی از نظر هزینه نسبت به کابل‌های مسی ارزان‌تر هستند که این باعث می‌شود برای پروژه‌های وسیع و شبکه‌های توزیع برق مناسب‌تر باشند.

کابل افشان تخت

کابل افشان تخت یکی از انواع کابل‌های افشان است که به‌ویژه در فضاهایی که نیاز به انعطاف‌پذیری بالا و استفاده بهینه از فضا وجود دارد، کاربرد دارد. این نوع کابل معمولاً در سیستم‌هایی مانند آسانسورها، جرثقیل‌ها، نقاله‌ها و سینی‌های کابل استفاده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی‌های کابل افشان تخت شامل انعطاف‌پذیری بیشتر، صرفه‌جویی در فضای نصب و شعاع خمش کمتر است. این خصوصیات باعث می‌شود که کابل‌های افشان تخت برای نصب در فضاهای محدود و پیچیده که نیاز به حرکت و انعطاف‌پذیری دارند، بسیار مناسب باشند.

عایق این کابل معمولاً از PVC ساخته می‌شود که علاوه بر ایجاد عایق الکتریکی، خاصیت مقاومت در برابر حرارت و رطوبت را نیز فراهم می‌کند.در طراحی کابل‌های افشان تخت، رشته‌های سیم به‌صورت موازی و در کنار هم قرار می‌گیرند. این ساختار موازی باعث می‌شود که کابل افشان تخت در مقایسه با کابل‌های گرد از ضخامت کمتری برخوردار باشد و این امر در فضاهایی که محدودیت ابعادی دارند، بسیار کاربردی است. 

کابل‌های افشان چند نوع روکش دارند؟

کابل‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و کاربرد وسیع در صنایع مختلف، نیاز به روکش‌هایی دارند که علاوه بر محافظت از هادی‌ها، ویژگی‌های دیگری مانند مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی را فراهم کنند. مواد مختلفی مانند پی وی سی (PVC)، لاستیک، پلی اتیلن (PE)، LSHZ و XLPE برای این منظور استفاده می‌شوند. روکش PVC اقتصادی و مقاوم در برابر رطوبت و مواد شیمیایی است، به همین دلیل در کاربردهای خانگی و صنعتی رایج است. روکش لاستیکی به دلیل مقاومت بالا در شرایط سخت و محیط‌های صنعتی محبوب است و در صنایعی مانند سدسازی و کشاورزی به‌کار می‌رود. 

پلی‌اتیلن به‌خصوص در صنایع نفت و گاز و پروژه‌های زیرزمینی به دلیل خاصیت ضدآبی و مقاومت شیمیایی بالا مناسب است. روکش LSHZ برای محیط‌های حساس مانند مراکز داده و بیمارستان‌ها ایده‌آل است زیرا هنگام سوختن دود سمی تولید نمی‌کند. در نهایت، روکش XLPE به دلیل مقاومت بالا در برابر دما و رطوبت برای کابل‌های فشار قوی و تأسیسات صنعتی مناسب است. انتخاب نوع روکش بستگی به نیازهای ویژه کاربرد و شرایط محیطی دارد.

استفاده از کابل افشان چه مزایایی دارد؟

بهبود عملکرد الکتریکی:کابل‌های افشان به دلیل ساختار ویژه‌ای که دارند، در برابر آسیب‌های محیطی و تنش‌های فیزیکی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند. این ویژگی باعث می‌شود که عملکرد این کابل‌ها در شرایط مختلف محیطی، از جمله فضاهای کوچک یا مناطقی که نیاز به حفاظت بیشتر دارند، بهینه باشد. استفاده از هادی‌های افشان (که از سیم‌های متعدد نرم و انعطاف‌پذیر تشکیل شده‌اند) باعث می‌شود که کابل در برابر حرارت، رطوبت، ضربه و فشار مقاومت بالایی از خود نشان دهد.

بنابراین، کابل‌های افشان در فضاهای کوچک و حتی در مواقعی که امکان حرکت کابل وجود دارد، بهترین گزینه برای جلوگیری از تداخلات الکتریکی مزاحم و در نتیجه افزایش عملکرد سیستم‌های برقی خواهند بود.این کابل‌ها همچنین می‌توانند طول عمر بالاتری داشته باشند، چرا که به دلیل انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر آسیب‌های فیزیکی، احتمال آسیب‌دیدگی در طول زمان کمتر خواهد بود.

صرفه‌جویی در فضا: کابل‌های افشان به دلیل طراحی خاصی که دارند، برای استفاده در مکان‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی سیم و کابل‌ها دارند، بسیار مناسب هستند. این کابل‌ها با داشتن ویژگی‌های خاص خود، می‌توانند چندین سیم را در یک بسته‌بندی واحد گنجانده و نیاز به استفاده از کابل‌های جداگانه برای انتقال داده یا سیگنال‌های مختلف را از بین ببرند. به این ترتیب، فضای کمتری برای نصب و عبور کابل‌ها نیاز خواهد بود. این ویژگی مخصوصاً در فضاهایی که محدودیت‌های فضایی دارند، مانند سیستم‌های برقی خانگی، ماشین‌آلات صنعتی، یا نصب‌های داخل دیوارها و سقف‌ها بسیار کاربردی است.

مقاومت در مقابل خوردگی: کابل‌های افشان در مقایسه با کابل‌های معمولی به دلیل استفاده از هادی‌های افشان که معمولاً از مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته شده‌اند، در برابر خوردگی و آسیب‌های ناشی از آن مقاومت بیشتری دارند. این ویژگی به ویژه در محیط‌های مرطوب یا صنعتی که خطر خوردگی وجود دارد، اهمیت پیدا می‌کند. به عنوان مثال، در صنایع نفت و گاز، یا سیستم‌های آبیاری کشاورزی، کابل‌های افشان می‌توانند عمر طولانی‌تری داشته باشند و به خوبی در برابر شرایط محیطی سخت مقاومت کنند. این کابل‌ها همچنین به دلیل قدرت مکانیکی بالا، می‌توانند در برابر ضربه‌ها و فشارهای فیزیکی مقاومت کنند و این باعث می‌شود که حتی پس از وارد شدن آسیب، عملکرد عادی خود را حفظ کنند.

انعطاف‌پذیری بالا و راحتی نصب: یکی از مزایای اصلی کابل افشان، انعطاف‌پذیری بالای آن است. این ویژگی باعث می‌شود که کابل به راحتی در مکان‌های مختلف نصب شود، حتی در فضاهای پیچیده و با دسترسی دشوار. به همین دلیل کابل‌های افشان برای پروژه‌های موقتی یا کابل‌کشی در تاسیسات ساختمانی و صنعتی که نیاز به نصب و تغییرات مکرر دارند، بسیار مناسب هستند. همچنین، چون این کابل‌ها به راحتی خم می‌شوند، امکان نصب آن‌ها در مسیرهای پیچیده یا در شرایطی که نیاز به حرکت مداوم کابل وجود دارد، فراهم است.

همه‌کاره بودن: کابل‌های افشان به دلیل ویژگی‌های متنوع خود، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. این کابل‌ها به دلیل ویژگی‌های چندکاره بودن خود، می‌توانند در انواع پروژه‌ها، چه موقتی و چه دائم، به کار گرفته شوند. از آنجا که این کابل‌ها در برابر آسیب‌های فیزیکی و شرایط سخت مقاوم هستند، می‌توانند در انواع پروژه‌ها و تاسیسات، از جمله صنایع ساختمانی، تاسیسات صنعتی، خودرو، و تجهیزات خانگی، مورد استفاده قرار گیرند.

 سفارشی‌سازی و تطابق با نیازهای خاص: کابل‌های افشان به راحتی می‌توانند سفارشی‌سازی شوند تا با نیازهای خاص یک پروژه تطابق پیدا کنند. این ویژگی باعث می‌شود که کابل‌های افشان بتوانند در پروژه‌هایی با نیازهای خاص مانند انتقال سیگنال در فضاهای پر نویز، یا استفاده در محیط‌های خاص (مثل محیط‌های صنعتی با شرایط دشوار)، به‌کار گرفته شوند. علاوه بر این، امکان تبدیل کابل‌های معمولی به افشان با توجه به نیازهای خاص و شرایط پروژه نیز وجود دارد.

کلام آخر

کابل‌های افشان به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و نصب ساده در فضاهای پیچ‌خورده، یکی از پرکاربردترین انواع کابل‌ها در صنایع مختلف هستند. این کابل‌ها به راحتی در محیط‌های مختلف نصب می‌شوند و ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر فشارهای مکانیکی و اقتصادی بودن آن‌ها، سبب محبوبیتشان شده است. البته، محدودیت‌هایی نظیر رسانایی پایین‌تر و ضعف در برابر فشارهای مکانیکی در برخی شرایط وجود دارد. به‌طور کلی، کابل‌های افشان انتخاب مناسبی برای پروژه‌هایی با نیاز به انعطاف‌پذیری و نصب سریع هستند.